Sơ lược về ngũ hành
Theo triết học cổ Trung Hoa, tất cả vạn vật đều phát sinh từ năm nguyên tố cơ bản và luôn trải qua năm trạng thái là: Hỏa (火), Thủy (水), Mộc (木), Kim (金), Thổ (土). Năm trạng thái này được gọi là Ngũ hành (五行), không phải là vật chất như cách hiểu đơn giản theo nghĩa đen trong tên gọi của chúng mà đúng hơn là cách quy ước của người Trung Hoa cổ đại để xem xét mối tương tác và quan hệ của vạn vật trong mối tương quan hài hòa, thống nhất.
Thuyết ngũ hành bao gồm các quy luật, mối quan hệ tương sinh, tương khắc, phản sinh, phản khắc. Tất cả các yếu tố này đều tồn tại song hành, dựa trên sự tương tác qua lại lẫn nhau. Không thể phủ nhận, tách rời yếu tố nào. Học thuyết này được ứng dụng trong tử vi, phong thủy, nhân tướng học. Ngoài ra còn nhiều bộ môn khác như là thiên văn học, lịch pháp, văn hóa, chiêm tinh, bói toán,…
Quy luật trong ngũ hành
Ngũ hành tương sinh: nghĩa là cùng hỗ trợ, thúc đẩy nhau để sinh trưởng và phát triển. Trong hệ thống của ngũ hành tương sinh bao gồm 2 phương diện khác nhau. Một là cái sinh ra nó và hai chính là cái nó sinh ra, hay gọi đơn giản là mẫu và tử. Quy tắc của tương sinh chính là:
– Mộc sinh Hỏa: được hiểu chính là cây khô sẽ sinh ra lửa. Hỏa lấy Mộc làm nguyên liệu đốt.
– Hỏa sinh Thổ: Lửa sau khi đã đốt cháy mọi thứ thành tro bụi thì tro bụi sẽ được vun đắp lại thành đất.
Có thểBạn quan tâm
– Thổ sinh Kim: Kim loại và quặng đều được hình thành từ bên trong lòng đất.
– Kim sinh Thủy: Kim loại nếu bị nung chảy ở nhiệt độ cao sẽ tạo ra dung dịch ở dạng lỏng.
– Thủy sinh Mộc: Nước chính là nguồn sống để suy trì sự sống của cây.
Ngũ hành tương khắc: là thể hiện sự áp chế cũng như cản trở sự sinh trưởng và phát triển của nhau. Tương khắc có tác dụng duy trì sự cân bằng nhưng nếu quá lớn sẽ khiến vạn vật bị suy vong và hủy diệt. Quy luật của tương khắc cũng giống như tương sinh chính là cái khắc nó và cái nó khắc. Quy luật tương khắc chính là:
– Thủy khắc Hỏa: Nước sẽ dập tắt được ngọn lửa.
– Hỏa khắc Kim: Lửa mạnh sẽ làm nung chảy kim loại.
– Kim khắc Mộc: Kim loại được rèn thành kéo và dao để chặt đổ cây.
– Mộc khắc Thổ: Cây muốn lớn sẽ phải hút hết chất dinh dưỡng trong đất. Chính điều này làm cho đất trở nên khô cằn hơn.
– Thổ khắc Thủy: Đất sẽ hút nước và ngăn chặn được dòng chảy của nước.
Học thuyết ngũ hành thuộc phạm trù của những lý luận biện chứng trong triết học cổ đại. Với những diễn giải về quy luật cùng sự phân chia thuộc tính rõ ràng, học thuyết này dần trở thành một phần không thể thiếu đối với đời sống con người.
Bài viết st
Discussion about this post